اطلس دانش و نوآوری جهان اسلام ۳

انجمن سلطنتی بریتانیا در همین راستا پروژه اطلس دانش و نوآوری های جهان اسلام را در خصوص کشورهای اسلامی متعددی در دستورکار خود قرار داده است. مصر نیز یکی از کشورهای مورد مطالعه می باشد.

هویّت فرهنگی و تاریخی یک ملّت را شاید بتوان در دو گزینه ی : الف. میزان و حجم تلاش در میدان دانش و مقدار سهم تولیدات علمی نیاکان آن ملّت درگذشته؛ ب. میزان مواریث باقیمانده از آن تلاش های علمی از نظر کمّی و کیفی، در عصر حاضر؛ جستجو، تقسیم بندی و مورد بررسی و ارزیابی دقیق قرار داد. از دیدگاه «تاریخ علم»، امروزه در محافل دانشگاهی و علمی جهان، خاستگاه های اولیّه ی و مرکز تولید علوم، همچون دانش های پزشکی و فلسفه مورد توجّه ویژه قرار گرفته و میراث کهن دانش و سیر تحوّل و تطوّر علوم به عنوان اسناد ملّی حقیقی یک ملّت محسوب و مورد ارزیابی قرار می گردد و بر همین مبنا آثاری در قالب های گوناگون خلق می شود...

اروپاییان که بعد از افول خاستگاه علم، یعنی یونان باستان، ده ها قرن در تاریکی محض جهالت و نادانی (قرون وسطی)، به سر برده بودند و از طرف دیگر آن مقدار میراثی هم که از یونان باستان در معقولات و متافیزیک، نزد غربیان، برجای مانده بود، به جهت ذبح ناجوانمردانه و تدریجی علم و دانش از سوی کلیسای روم کاتولیک، به تدریج به انحطاط و نابودی گراییده بود، و البته ناگفته نماند که در این مقطع حسّاس تاریخی، باز این دانشمندان مسلمان، همچون «ابن سینا»، « ابونصرفارابی»، «خواجه نصیر طوسی»، «ابو یعقوب کِندی»، «ابن هیثم بصری»، «خوارزمی» و ...، بودند که با اعتناء، ترجمه و شرح و بسط علوم ِ باقیمانده از تمدّن یونان باستان، همچون هندسه، فلسفه، منطق، طبیعیّات، و ...، و تلفیق آن ها با دانش های نوین اسلامی و ارائه ی آن در قالب های بومی ـ اسلامی، آن ها را از ورطه ی نابودی مطلق و حتمی که در انتظارشان بود، نجات دادند و از این نقطه نظر می بینیم که مغرب زمینیان سخت وامدار مسلمانان هستند!

 خلاصه گزارش:

 تحلیل: