مواد شیمیایى و سلامت کودکان

دانیل نایت[1]

چکیده:

مواد شیمیایى که امروزه با زندگى بشر عجین شده اند، با عوارض جدى اى براى سلامت بشریت و طبیعت همراه شده اند که تنها نگاهى به میزان رهایى این گونه مواد شیمیایى مورد مصرف در بخش هاى صنعتى و کشاورزى آمریکا و پیامدهاى آن بر سلامت کودکان این کشور، مى تواند زنگ خطرى براى همگان در گوشه و کنار جهان محسوب شود.

مواد شیمیایى سمّى اى که به طور معمول توسط صنعت در مقادیر عظیمى در گستره محیط زیست ایالات متحده رها مى شوند، مى تواند به اختلال در رشد کودکان و به ناتوانى هایى در روند یادگیرى آن ها دامن بزند.

اطلاعات رسمى موجود حکایت از آن دارد که شرکت هاى آمریکایى تنها در سال 1998 یک میلیارد پوند یعنى حدود 450 میلیون کیلوگرم از مواد سمّى خود را در آب و هواى این کشور رها ساخته اند. بررسى ها بیانگر آن است که چنین مواد شیمیایى اى از توان بالقوه اى براى تأثیرگذارى بر بدن و مغز کودکان برخوردارند و حتى بسیارى از آسیب هاى وارده در دوران جنینى هم با این مواد آلوده مرتبط هستند.

«تد شتلر» متخصص کودکان در بوستون در این باره مى گوید: «اگر چه بیان این که ناتوانى خاصّى مستقیما نتیجه این گونه مواد شیمیایى است، مشکل به نظر مى رسد، اما آشکار است که این مواد، تأثیرات و عوارض فاجعه بارى بر نسل بشرى تحمیل مى کنند.»

هم اینک حدود دوازده میلیون کودک آمریکایى زیر هجده سال، از یک یا بیش از یک ناتوانى رشدى، یادگیرى و یا رفتارى رنج مى برند. این ناتوانى ها عمدتا شامل عقب ماندگى ذهنى، اختلالات مادرزادى، اوتیسم یا درخودماندگى و اختلال در توجه مى باشد.

بر طبق یکى از بررسى هاى به عمل آمده توسط گروهى علمى در آکادمى ملى علوم آمریکا، مشخص شد که این گونه مواد شیمیایى به تنهایى و یا همراه شدن آن ها با برخى عوامل ژنتیکى، زمینه اختلالات رشدى و ذهنىِ درصد قابل توجهى از کودکان را به همراه داشته است که وجود بیش از 360 هزار کودک آمریکایى مبتلا به این گونه اختلالات مغزى و رشدى کاملاً محرز است.

دکتر «لرى سیلور» در این باره مى گوید: «حال فهمیده ایم آن چه را که براى سالیانى نسبت به آن مظنون بوده ایم، یعنى مواد شیمیایى اى که براى هزاران خانواده در این کشور، موجبات اضطراب و ناراحتى را حاصل آورده اند، واقعا خطرآفرین هستند.»

سیلور در ادامه بدین نکته اشاره مى کند که اگرچه حدود پنجاه درصد برخى از مشکلات موجود به سوابق خانوادگى آن ها مرتبط مى شود، اما در پنجاه درصد باقیمانده مشخص شده که این اختلالات با رهایى مواد شیمیایى آلوده در محیط زندگى ما پیوند خورده است.

مطابق قوانین جارى در آمریکا، شرکت هاى تولیدى و صنعتى این کشور باید میزان رهاسازى مواد شیمیایى سمّى خود را در عرصه طبیعت همه ساله به دولت اعلام نمایند، اما بررسى ها حکایت از آن دارد که تنها پنج درصد رهایى این گونه مواد آلاینده در طبیعت به دولت گزارش مى شود و از این رو میزان واقعى این گونه مواد در طبیعت بایستى 24 میلیارد پوند و یا به عبارتى دیگر 10 میلیارد کیلوگرم باشد. صنایع تولیدکننده فرآورده ها و محصولات شیمیایى به عنوان مهم ترین منبع تولید و عرضه مواد شیمیایى سمّى محسوب مى شوند. تولیدکنندگان کاغذ، فلز و پلاستیک و هم چنین شرکت هاى تولیدکننده برق به عنوان اصلى ترین آلوده کنندگان محیط زیست به شمار مى آیند. امروزه، حلاّل ها به مثابه یکى از مهم ترین مواد سمّى رها شده در ایالات متحده شناخته مى شوند. تولیون که به عنوان یکى از انواع حلاّل ها در صنعت چاپ محسوب مى شود، خود به یک نگرانى جدى تبدیل شده چرا که تنها میزان رهایى آن در عرصه طبیعت بیش از 45 میلیون کیلوگرم در سال است.

این ماده مى تواند به ناهنجارى ها و اختلالاتى در چهره و اعضاى سر و صورت کودکان منجر شود. هم چنین مى تواند کاهش رشد، اختلالات در تکلم و نیز نقص در توانایى هاى حرکتى را به همراه داشته باشد. مسأله اى که در این باره اهمیت مى یابد آن است که بسیارى از تجهیزات صنعت چاپ به نسبت دیگر صنایع به مناطق مسکونى نزدیک ترند و از این رو از دیگر آلاینده ها براى کودکان خطرآفرین تر هستند. مواد آلاینده دیگرى همانند سرب، کادمیم و منگنز نیز از جمله مواد خطرناک رایج در زندگى امروز به حساب مى آیند. جداى از این گونه مواد، از آنجا که ارائه گزارش میزان عرضه سموم آفت کش مصرفى در بخش هاى کشاورزى، از قوانین جارى مستثنى مى باشد، لِذا میزان واقعى این گونه مواد آلاینده رها شده در طبیعت نیز به طور دقیق مشخص نمى باشد.

هم اینک در آمریکا هیچ برنامه ملى، ایالتى و یا محلى اى براى متقاعد ساختن تولیدکنندگان و مصرف کنندگان، نسبت به بررسى میزان خطرات بالقوه این گونه مواد بر رشد و سلامت کودکان وجود ندارد و این باید به منزله زنگ خطرى براى طرفداران محیط زیست و قانون گذاران این کشور شناخته شود.

شتلر در این باره مى گوید: «مواد سمى و خطرناک که مى توانند با نارسایى هایى بر سیستم رشد و ذهن کودکان همراه باشد، باید در آزمایشگاه ها و نه بر روى کودکان ما مورد بررسى و آزمایش قرار گیرد.»

منبع: www.twnside.org

منبع : سیاحت غرب/ شماره هشتم