مطلب هجدهم

تفسیر زیارت عاشورا (2)

مقامات سلوکی در زیارت عاشورا (2)

ـ دریافت حقیقت لعن، پس از ورود به فضای عاشورا 

حقیقت لعن با ورود به فضای عاشورا دریافت می شود. اگر کسی وارد عاشورا نشود جسارت و جرأت این دعا در او پیدا نمی شود. اگر وارد عاشورا شدید می بینید که این دشمنی که این قدر قیافه حق به جانب و مدافع حقوق بشر و آزادی و ... می گیرد اگر پایش بیافتد به کودک لب تشنه شش ماهه، بین دو نهر آب، روی دست پدرش، تیر می زند؛ آن وقت است که انسان می تواند شمشیرش را از غلاف بیرون بکشد. و گرنه فطرت انسان اجازه نمی دهد که انسان به راحتی، یک مرغ یا حتی یک پشه را بکشد. چطور می شود که در صحنه ای مالک اشتر شمشیرش را در می آورد و از این طرف لشکر دشمن داخل می رود و از آن طرف بیرون می آید! چطور می شود مثل امیرالمؤمنین (ع)‌ با آن رأفت و دلسوزی که محبتش به امت از پدر به فرزند بیشتر است، در جنگ صفین، از این طرف شمشیرش را می گذارد و از آن طرف لشکر خارج می شود؟‌ وقتی انسان ببیند که آنها چه می کنند و باطن جهالت و شرارت و شیطنت آنها چیست، آن وقت است که این حجاب، کنار می رود و می فهمد که اینها چه موجوداتی هستند و باید از این طرف شمشیر بگذاری و از آن طرف در بیایی. انسان تا این باطن را نبیند چطور می تواند شمشیر بکشد و خون بریزد؟ ‌مگر آسان است؟‌ 

خون ریختن یا باید بر اساس شهوات و غضب مادی انسان باشد که دستگاه شیطانی همین کار را می کند و مثلاً جنگ اول و دوم جهانی را راه می اندازد و بمبی می اندازد و صد هزار انسان را نابود می کند. ما این غضب و شهوت را که ما نمی خواهیم؛ در جنگ اسلامی، غضب الهی است که خود را نشان می دهد. باید دید غضب الهی چه وقت و چگونه تحریک می شود؟ انسان وقتی به متن حادثه عاشورا برود و زشتی فعل دشمنان خدا را ببیند، چنین غضبی پیدا می کند. خود امام حسین (ع) در روز عاشورا که دلش تا یک لحظه قبل برای دشمنان می سوخت و می فرمود: «من خیر شما را می خواهم، اجازه بدهید حجت را بر شما تمام کنم و حرفم را بزنم، چرا هلهله می کنید و ...» و بعد می فرماید «هل من ناصر ینصرنی؟» او که احتیاج ندارد ، لذا وقتی خدا می گوید: « من ذا الذی یقرض الله قرضاً حسنا فیضاعفه له و له أجر کریم» سوره حدید/11  خدایی که خزائن عالم در دست اوست که محتاج نیست،امام اراده کند کائنات در اختیارش است، و همین است که در روایات آمده در هنگام ظهور یک جا زلزله می آید، یک جا طوفان و سیل، اینها همه دست خود حضرت است منتها چون اگر امام بکشد قلوب تحمل نمی کنند، حضرت با یک زلزله دشمنان را می کشد و لذا قلوب نمی فهمند، عزرائیل هم وقتی خدا به او گفت جان انسان ها را بگیر، می خواست قبول نکند گفت : خدا یا انسان ها با من بد می شوند، خداوند گفت نگران نباش من یک حجاب هایی می اندازم که کسی نمی فهمد کار توست. این ملک مقرّب خدا کار خوبی انجام می دهد ولی اگر ما بفهمیم تحمّل نمی کنیم برای همین خدا حجاب می اندازد. حضرت نوح هم بعد از هزار سال دعوت که خداوند خواست عذاب بیاورد گفت خدایا تو گفتی اهل من در امانند، پسرم اهل من است؛ خداوند گفت : «إنه لیس من أهلک» سوره هود/46  این چه حرفی بود زدی؟ چیزی که به آن علم نداری را نزن! ببنید خداوند به پیغمبرش چگونه خطاب می کند؟ که من أرحم الراحمینم، وقتی من عذاب می کنم حق نداری حرفی بزنی. امام حسین هم همین طور است او احتیاج ندارد، وقتی أجنه می آیند خدمت حضرت ایشان می گویند لازم نیست اگر بخواهم دست من از شما ها باز تر است تا در عالم تصرّف کنم. حال همین امام حسین علیه السلام با حالتی می گوید: «هل من ناصر ینصرنی؟ » که انگار محتاج است، او در کربلا بلا می بیند، دختران او سیلی می خورند و فرزندانش به شهادت می رسد فقط و فقط به خاطر اینکه قلوب را بیدار کند؟ تا من بیدار شوم. [و این است که می گوییمامام حسین علیه السلام با بلاء خودشان جامعه ی شیعی را به سعادت رساندند و بار همه ی ما را به دوش کشیدند. حال همین امام یک لحظه بعد وقتی می گویند: «بُغضاً لِاَبیک»، ذوالفقار را از این طرف لشگر دشمن می گذارد و از آن طرف بیرون می آید! راوی می گوید: تا حالا ندیدم یک آدم مجروح غصه دار گرسنه و تشنه و ... این گونه مبارزه کند. « و الله ما رایت مکسورا قد قتل اهل بیته و ولد و اصحابه اربع تجاش منه ». اینجا جای دلسوزی نیست. آنجا که خدا عذاب می کند اگر دلت سوخت، خودت هم مستحقّ عذاب می شوی! و این دلسوزی، علامت ضعف ایمان است. آنجا که خدا عذاب می فرستد و یا ولیّ خدا (که معدن الرحمة است) به اذن اللهعذاب می کند، جای دلسوزی نیست؛ چرا که اگر جای دلسوزی بود او از همه دلسوز تر است. این اشفاق و محبت، اشفاق انحرافی و محبت انحرافی است و اشفاق و محبت خدایی نیست. خدایی که ارحم الراحمین است اشد المعاقبین هم هست؛ « أنَّکَ أرْحَمُ الرّاحِمینَ فی مَوْضِعِ الْعَفْوِ وَ الرَّحْمَةِ، وَ أشَدُّ الْمُعاقِبینَ فی مَوْضِعِ النَّکالِ وَ النَّقِمَةِ ». هر دو، خوب است. هم جهنم خوب است هم بهشت. امیرالمؤمنین (ع)، فقط قاسم الجنه نیست، «قَاسِمُ الْجَنَّةِ وَالنَّارِ» است؛ هم «نِعْمَةِ اللَّهِ عَلَی الْأَبْرَارِ » است و هم «نَقِمَتِهِ عَلَی الْفُجَّار».

ـ عظمت پیدا کردن مصیبت سیدالشهدا (ع)؛ مدخل ورود به خونخواهی 

در زیارت عاشورا حدود دوازده دعا وجود دارد که مقامات سلوکی در فضای عاشوراست. اگر کسی در وادی عاشورا افتاد قفل دلش برداشته می شود و دهانش به این دعاها باز می شود. بعد از آن سلام و لعن ها، اولین دعا این است که: « لَقَدْ عَظُمَ مُصابی بِکَ فَاَسئلُ اللهَ الَّذی اَکرَمَ مَقامَکَ وَ اَکْرَمَنی اَنْ یَرزُقَنی طَلَبَ ثارِکَ مَعَ اِمامٍ مَنصُورٍ مِنْ اَهْلِ بَیْتِ مُحَمَّدٍ صَلی اللهُ عَلَیهِ وَ الِه». اگر مصیبتسیدالشهداء‌ (ع) در قلب کسی بار انداخت و فوران پیدا کرد و عظمت این مصیبت در دلش تجلی یافت و فهمید که چه اتفاقی افتاده است، آماده می شود برای « اَنْ یَرزُقَنی طَلَبَ ثارِکَ مَعَ اِمامٍ مَنصُورٍ». لذا انسان خدا را به حق سیدالشهداء‌ (ع) قسم می دهد که خدایا همینطور که به من لطف کردی و من را به امام حسین (ع) محترم شمردی، این روزی را هم به من بده که جزو خونخواه هایسیدالشهدا‌ (ع) در رکاب امام زمان (ع) باشم. اگر عظمت مصیبت سیدالشهداء (ع) ‌در دل کسی واقع شد، مدخل ورود به خونخواهی سید الشهداء (ع) در رکاب امام زمان (ع) است. 

این اولین دعاست و عبادت عظیمی است؛ چون غضب کردن برای خدا و امام (ع)، خیلی خوب است و از رشته های محکم ایمان است؛ «اَوْثَقُ عُرَی الایمانِ الْحُبُّ فی اللهِ وَ البُغْضُ فِی اللهِ وَ تَوالی اَوْلیاءِ اللهِ وَ التَّبَرّی مِنْ اَعْداءِ اللهِ». دستگاه شیاطین گناه عظیمی را مرتکب شده اند که ماجرای آن تمام نشده است. هر کسی راضی به این گناه باشد، داخل در آن است و هر کسی ساکت باشد معاقب است و لذا حتما باید مقابل آن، موضع داشت. جزو اعظم عبادات این است که انسان به جایی برسد که دلش بخواهد خونخواه ولی خدا باشد و دلش شور بزند که بیاید و در صف درگیری با دشمنان بکشد و کشته شود. « اَسْئَلُکَ اَنْ تَجْعَلَ وَفاتى قَتْلاً فى سَبیلِکَ تَحْتَ رایَةِ نَبِیِّکَ مَعَ اَوْلِیاَّئِکَ وَ اَسْئَلُکَ اَنْ تَقْتُلَ بى اَعْداَّئَکَ وَ اَعْداَّءَ رَسُولِکَ وَ اَسْئَلُکَ». دعای حج ماه رمضان.

ـ وجاهت عندالله با اتکاء وجاهت امام حسین (ع)

دعای دوم در زیارت عاشورا این است: «اللهمّ اجْعَلْنی عِنْدَکَ وَجِیهاً بِالحُسَیْنِ عَلَیهِ السَّلام فِی الدُّنْیا وَالآخِرَة». کسی که وارد وادی عاشورا می شود ظرفیت پیدا می کند که وجاهت عندالله پیدا کند. وجاهت عندالله از آنِ معصوم (ع) است. ما کاری نکردیم که وجیه باشیم. وجاهت بقیه به تبع وجاهت معصومین (ع) است. اگر جلوه ای از آن وجاهت بیاید، آن وقت انسان وجیه عندالله می شود. وجاهت در نزد مردم، یک طور به دست می آید ، وجاهت در نزد ملائکه و یا وجاهت در نزد مؤمنین، طور دیگری به دست می آید، اما‌ وجاهت عندالله، یک چیز دیگری است که اگر یک تجلی از امام حسین (ع) بر انسان نیفتد وجیه عندالله نمی شود. اگر کسی واردعاشورا شد و با عاشورا راه رفت و سالک شد، کارش به جایی می رسد که این طلب در او پیدا می شود و می فهمد که وجاهت عندالله هم چیزی است و راه این وجاهت هم فقط امام حسین (ع) است.